Er komt een groot onderzoek naar wat er in Nederlands-Indië gebeurde na de oorlog. Veel aandacht is er de afgelopen jaren geweest voor Nederlandse wandaden tijdens de politionele acties, maar minder aandacht is er voor de slachtoffers van de Bersiap, de Indonesische opstand.
Thera André maakte de Bersiap mee op Soerabaja. Ze is geboren en getogen in Soerabaja, maar van Hollandse afkomst. Thera is 17 jaar als ze terugkeert uit de Japanse interneringskampen in haar geboortestad. Het paradijs van haar jeugd is niet meer.
Twee maanden lang houdt ze zich schuil, terwijl de revolutie door de stad raast.
Zestig jaar later gaat zij terug met haar zoon Peter Hoogendijk en hij maakte
de documentaire Soerabaja Surabaya. Luister radio 1 van 6 december
Telegraaf:
Het onderzoek naar de dekolonisatieperiode in Nederlands-Indië in de periode 1945-1949 valt bij de meeste stellingdeelnemers verkeerd. Velen betitelen zo’n studie als ’te laat’ en ’geldverslindend’. Wel pleit menigeen voor een evenwichtige studie.
En hoewel de meerderheid zich afvraagt waarom er circa 67 jaar na de soevereiniteit van Indonesië nog een onderzoek moet komen, onderschrijven velen toch de noodzaak om deze ’blinde vlek in Nederlandse geschiedenis’ onder de loep te nemen
reformatorisch dagblad: In een historisch onderzoek zoals het kabinet dat nu wil starten, zal minutieus moeten worden onderzocht wat er werkelijk is gebeurd. Het is belangrijk dat dit onderzoek niet vanuit een bepaalde vooringenomenheid plaatsheeft. Een historicus is wel een speurneus, maar geen rechercheur. Laatstgenoemde zoekt gericht naar strafbare feiten. Een historicus probeert alle feiten te achterhalen om het historisch relaas te reconstrueren. Dat kan voor betrokkenen pijnlijk zijn, maar helpt wel bij de verwerking.
trouw: Oostindie wil nog niet vooruitlopen op de vraag hoe het onderzoek er precies gaat uitzien. Maar dat het een breed onderzoek wordt, staat voor hem vast. Naast de vragen over de misdaden door Nederlanders gepleegd, gaat er gekeken worden naar de politieke context van de oorlog in dat land.
Dat er aandacht komt voor het geweld aan Indonesische kant ligt voor de hand. Het gaat dan om de zogeheten Bersiap die zich afspeelde vlak nadat Japan in augustus 1945 capituleerde. Jonge revolutionairen gebruikten grof geweld tegen Nederlanders, indo’s, Chinezen en andere bevolkingsgroepen van wie zij dachten dat zij met Nederlanders samenwerkten. In korte tijd vielen er duizenden doden, maar door gebrekkig onderzoek is bijvoorbeeld nooit vast komen te staan hoeveel slachtoffers er precies vielen en wie de daders waren.
